Với tốc độ phát triển của kinh tế và đô thị hóa như hiện nay, các nguồn năng lượng của Việt Nam dự kiến sẽ trở nên khan hiếm, các mỏ dầu và khí đốt sẽ cạn kiệt trong vòng 40 - 60 năm tới. Một trong những nguyên nhân lớn nhất dẫn tới sự khan hiếm này là tình trạng lãng phí năng lượng trong trong sản xuất công nghiệp, xây dựng dân dụng và giao thông vận tải của nước ta còn rất lớn, vì vậy việc thực hành tiết kiệm năng lượng là vô cùng cần thiết và cấp bách.
Việt nam đã thực hiện các chương trình thúc đẩy sử dụng năng lượng hiệu quả với sự hậu thuẫn, hỗ trợ của rất nhiều các các tổ chức quốc tế. Các tổ chức như World Bank, ADB, USAID, EU…đã và đang hỗ trợ Việt Nam xây dựng các chính sách, triển khai các chương trình hành động, nâng cao nhận thức về việc sử dụng năng lượng một cách hiệu quả và tiết kiệm. SWITCH-Asia là một chương trình do Ủy ban châu Âu tài trợ được xây dựng nhằm hỗ trợ các quốc gia Châu Á hướng tới mục tiêu sản xuất và tiêu dùng bền vững thông qua hàng loạt các dự án được triển khai khắp châu Á ở các cấp độ khác nhau. Từ những dự án hỗ trợ xây dựng chính sách, quy chế, các kế hoạch hành động ở cấp chính phủ, cấp ngành đến các dự án tiếp cận trực tiếp đối tượng là các nhà cung cấp thiết bị, những người sử dụng cuối cùng, đồng thời với các đối tác tài chính để đảm bảo chuỗi cung cấp bền vững, giúp các doanh nghiệp châu Á đạt được những mô hình tăng trưởng bền vững hơn, sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên hiệu quả hơn và giảm lượng khí thải nhà kính, rác, chất gây ô nhiễm môi trường. Dự án MEET-BIS Việt Nam, dự án nằm trong khuôn khổ chương trình SWITCH-Asia, là một trong 7 dự án của SWITCH-Asia tại Việt nam chính thức hoạt động từ năm 2009 với mục tiêu thúc đẩy sử dụng năng lượng/ nước hiệu quả thông qua hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam chủ yếu tập trung vào 4 lĩnh vực Nhà hàng, khách sạn, chế biến thực phẩm và Dệt may.
MEET-BIS là một trong số ít các dự án của SWITCH-Asia hướng tới mục tiêu phát triển thị trường, định hướng thương mại cho các sản phẩm năng lượng/nước hiệu quả. Các hoạt động chủ yếu hướng tới mục tiêu này đã và đang được triển khai sâu rộng trong các lĩnh vực và địa bàn mà dự án hoạt động. Thông qua đó, các nhà cung cấp đối tác của dự án đã có nhiều cơ hội tiếp cận khách hàng, quảng bá và tư vấn sản phẩm, nâng cao hình ảnh doanh nghiệp và lòng tin của khách hàng. Các hoạt động của dự án luôn có sự kết nối, đa chiều và liên tục, tận dụng các ảnh hưởng của các hoạt động trước nhằm cộng hưởng hiệu quả cho các hoạt động tiếp theo. Và trên hết, dự án MEET-BIS Việt nam luôn đề cao sự phát triển bền vững.Để làm được điều đó, việc tạo dựng chuỗi cung cấp bền vững là rất cần thiết. Chuỗi cung cấp bền vững này cần có sự tham gia của rất nhiều chủ thể, từ các cơ quan ban ngành hữu quan, đến các hiệp hội nghề nghiệp, đến các doanh nghiệp cung cấp và các doanh nghiệp đầu tư, chưa kể đến nhất thiết phải có sự tham gia của các tổ chức tài chính.
Để các chủ thể tham gia vào chuỗi cung cấp bền vững, cần phải tạo dựng các giá trị lợi ích cho từng chủ thể. Các giá trị lợi ích của các bên là không giống nhau và cần có những cách thức tiếp cận khác nhau bằng những phương thức khác nhau. Tháng 12 năm 2012 vừa qua, dự án MEET-BIS Việt Nam đã tổ chức một chuỗi các chương trình hành động nhằm gắn kết các giá trị lợi ích của các bên trong chuỗi cung cấp bền vững, trong thị trường tiết kiệm năng lượng cho lĩnh vực dệt may, một trong những lĩnh vực còn nhiều tiềm năng tiết kiệm năng lượng. Chuyến đi thăm quan thực địa tới Công ty Cổ phần May và Dịch vụ Hưng Long (Hưng Yên) và Công ty may Hải Đường (Nam Định), hai trong rất nhiều mô hình tiêu biểu mà dự án MEET-BIS đã tiếp cận trong 4 năm hoạt động vừa qua. Chuyến thăm quan đã mang lại những cái nhìn khách quan về lợi ích mà doanh nghiệp đạt được khi thực thi các giải pháp năng lượng hiệu quả và mô hình này cần phải được nhân rộng hơn nữa. Trong một chương trình hội thảo sau đó được tổ chức tại Nam định, các mô hình doanh nghiệp điển hình này đã được giới thiệu và trình chiếu. Lợi ích tiết kiệm chi phí của doanh nghiệp là giá trị cơ bản mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng có thể đạt được Và chắc chắn khi giá trị lợi ích của doanh nghiệp đầu tư được khẳng định và nhân rộng, thì giá trị lợi ích của các doanh nghiệp cung cấp cũng được tạo dựng. trong khuôn khổ hội thảo nêu trên, các nhà cung cấp đã giới thiệu và trình diễn các giải pháp tiết kiệm năng lượng/nước, những sản phẩm và giải pháp được nhắc tới trong các mô hình điển hình, là minh chứng rõ ràng nhất cho mối quan hệ lợi ích giữa các bên tham gia.
Trong thị trường thương mại thì mối quan hệ giữa người mua và người bán được hình thành rõ ràng nhất. vậy còn các bên khác, họ tham gia với vai trò và tư cách như thế nào? Các ban ngành hữu quan, những người đang thực thi các chương trình, các hoạt động thúc đẩy sử dụng năng lượng hiệu quả nhằm bảo tồn tài nguyên, bảo vệ môi trường, tăng khả năng canh tranh của ngành hàng, nâng cao uy tín và vị thế ngành trên thị trường quốc tế. Với vai trò quan trọng như vậy, việc cùng tham gia các hoạt động do MEET-BIS Việt nam tổ chức là cơ hội mở cho các bên cùng đồng hành hướng tới mục tiêu chung.
MEET-BIS Việt nam mong muốn tạo cho các doanh nghiệp, nhà cung cấp và cơ quan quản lý nhà nước một sân chơi chung, một nơi có thể trao đổi và chia sẻ các cơ hội cũng như các thách thức đối với ngành dệt may nói riêng và đối với doanh nghiệp nói chung. Đồng thời, trong chiến lược phát triển bền vững, dự án MEET-BIS Việt nam muốn bàn thảo và tìm kiếm các đối tác tiềm năng nhằm chia sẻ và chuyển giao các kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng tích lũy được trong thời gian hoạt động để các đối tác có thể tiếp tục triển khai mạnh hơn nữa, rộng hơn nữa các hoạt động tiết kiệm năng lượng. Chương trình kết nối kinh doanh được tổ chức trong chuỗi sự kiện tháng 12-2012 đã thu hút sự quan tâm của các đối tác. Định hướng chuyển giao từng hoạt động phù hợp với vai trò và chức năng của từng bên đã được thảo luận và thống nhất.
Qua những hoạt động của dự án MEET-BIS đủ để thấy trách nhiệm thúc đẩy sử dụng năng lượng hiệu quả không phải là công việc của riêng cá nhân hay ngành nghề nào mà của toàn xã hội, và MEET-BIS Việt nam chỉ đóng vai trò kết nối sáng tạo chuỗi cung cấp bền vững cho thị trường tiết kiệm năng lượng Việt namHướng với các nguồn năng lượng “xanh”, thân thiện với môi trường, hướng tới phát triển bền vững cho doanh nghiệp không chỉ là mục tiêu hàng đầu mà còn là một lối đi cho doanh nghiệp giúp cho giảm chi phí sản xuất kinh doanh, nâng cao trách nhiệm xã hội, nâng cao hình ảnh thương hiệu cho doanh nghiệp, bảo vệ nguồn năng lượng và môi trường cho các thế hệ sau. Và trách nhiệm này không của riêng ai!
Đặng Thanh Thủy